Anksiyete; erken çocukluk döneminden itibaren var olup, gelişmeye devam eden; beynimizi tehlikeye karşı uyaran, tehdidi algılama ve algılanmış tehditten kaçınmayı kolaylaştırmak amacıyla adaptif (uyumsal) işlev sağlayan, bedensel, bilişsel ve davranışsal bileşenlerin de eşlik ettiği bir emosyondur.
Anksiyete; Hoş olmayan ve belirsiz bir endişe hissi ile karakterizedir.
Sıklıkla baş ağrısı, terleme, çarpıntı, göğüste sıkışma hissi, hafif mide rahatsızlığı, uzun süre oturamama ya da hareketsiz duramama ile beliren huzursuzluk gibi otonomik belirtiler ile karakterizedir.
Korkudan Farkları Nelerdir?
Korku, güvenliği tehdit eden ya da etmesi muhtemel bir tehlike karşısında yaşanan bir tepkidir.
Korkunun aşırı ve uyaranın büyüklüğüne göre anlamsız olmasına ise fobi denmektedir.
Korku, uyarıcı bir sinyaldir. Kaygı olması yakın bir tehlikeye karşı uyarır ve kişinin tehdit ile başa çıkması için gerekli önlemler almasına olanak sağlar.
Korkunun kaygıdan ayırt edilmesi gereklidir.
Korku; Bilinen Dış odaklı Belirli ya da çatışmasız tehdite karşı bir yanıttır. Kaygı; Bilinmeyen İç odaklı (içsel) Belirsiz ya da çatışmalı tehdite karşı bir yanıttır.
Hangi Korkular Çocuklarda Sık Görülür?
- 0-6 ay ; Yüksek ses, büyük hızla yaklaşan objeler, ağrı gibi uyaranlar, ani pozisyon değişikliği;
- 7-12 ay; Yabancılar, beklenmedik uyaranlarla ani karşılaşma, anneden ayrılma;
- 1-3 yaş; Yabancı kişiler, anneden ayrılık, tuvalet eğitimiyle ilgili durumlar, karanlık;
- 4-7yaş;Anne-babanın ayrılma ihtimali, karanlık, hayaletler, bedensel yaralanma, hayvanlar, fırtına, gök gürültüsü;
- 8-12 yaş; Doğaüstü varlıklar, bedensel yaralanma, terk edilme, kaza, ölüm, tıbbi girişimler, fırtına, gök gürültüsü, okul problemleri, sosyal çevre tarafından reddedilme.
- 13-18 yaş; okulda ceza gerektiren durumlar, sosyal ortamlarda başarısızlık, başkalarının beklentilerini karşılayamama, bedensel hastalıklar ve yetersizlikler, cinsel korkulardır.
Sosyal Fobi Nedir?
Sosyal fobi ya da sosyal anksiyete bozukluğu bireyin tanımadığı kişiler ya da başkaları tarafından gözlenmesi gibi bir ya da daha fazla sosyal durumda devam eden korkulardır. Sosyal fobi/sosyal anksiyete bozukluğunda toplum önünde konuşma ve performans, sosyal toplantılara katılmave yabancılarla konuşmayı maruz kalma tehdidi anksiyete hatta panik atakları uyarabilir.
Sosyal fobide bireyler anksiyeteyi uyaran durumlardan kaçınırlar. Sosyal fobide anksiyeteye çok yoğun baskı ile karşı koymaya çalıştıklarından günlük işlevsellikleri bozulmaktadır. Sosyal fobili çocuk ve ergenler aşırı bir şekilde utanç, olumsuz anlaşılma ve reddedilme gibi kaygılara odaklanma eğilimindedirler. Bu çocuklar çoğunlukla korkulan durumla karşılaştıklarında artmış kalp atım hızı, kızarma, sayıklama, gastrointestinal bozulma ve titreme gibi belirtiler gösterebilirler.
Tedavi edilmemiş sosyal fobi: okul reddi, eğitim hayatının erken sonlandırılması ya da çalışma grubuna katılmada yetersizlik ile son bulabilir. Büyük ergenlerdeki sosyal fobi gelişimsel uğraşları ve karşı cinsle ilişkileri bozar. Sosyal fobisi olan ergenlerin daha sonra ilişki kurmada güçlük çekerler.
Sosyal Fobi Nasıl Tedavi Edilir?
Sosyal anksiyete bozukluğunda da diğer anksiyete bozukluklarında önerilen bilişsel-davranışcı teknikler kullanılabilir.
