Kabul ve kararlılık terapisi (Acceptance and Commitment Therapy-ACT) temelde davranışçı bir yaklaşımdır ve eyleme geçmekle ilgilidir. Eyleme geçilecek olan konu her bireyin kendisine ait olan değerleridir. Yani amaç, değerlerinize uygun olan işlevsel eylemleri seçebilmek ve bunları uygulayabilmektir. Kabul ve kararlılık terapisinde “eylem”, “şimdiki zamana odaklı” bir eylemdir. Yani eylemler gerçekleştirilirken asıl amaç, o andaki tüm olumlu ve olumsuz duygularımızın farkında olmak, onları oldukları gibi kabul etmek ve böylece farkındalık duygusuyla eylemlerimizi “şimdi ve burada” yapıyor olmamızdır.
Bu nedenle kabul ve kararlılık terapisi, danışanlara farkındalık becerilerini de öğretmeye çalışır. Geleneksel Bilişsel Davranışçı Terapi varsayımlarına dayanmaz, semptomu ortadan kaldırmak yerine kişinin bütünsel gelişimi, farkındalığı ve değişimine odaklı çalışan bir tekniktir. Kabul ve kararlılık terapisinde altı temel süreç kullanılır.
ACT’in Psikolojik Esneklik Modeli
- Kabul
- Bilişsel Ayrışma
- Bağlamsal Benlik Algısı
- Değerler Doğrultusunda Davranışlar
- Değerlere Temas Etme
- An ile Temas Etme
Bu aynı zamanda psikolojik esnekliğe giden yoldur. Psikolojik esneklik ise “anda bulunma, açık olma ve gereğini yapma” becerisidir.
Davranışın İşlevsel Analizi
Öncüller “Kontrol bende değil”, “Müdahale edemeyeceğim” bununla birlikte korku üzüntü…
Davranış- Evde kalma, yanına birisini çağırma, telefonla ilgilenme
Sonuç– Severek çalıştığı işi bırakma, arkadaşları ile daha az görüşme, sevdiği kişiden ayrılma